Kto by pomyślał, że jeden z najsłynniejszych producentów zegarków na świecie świata pochodzi właśnie z Polski? A wszystko zaczęło się 14 czerwca 1812 roku, kiedy słynny zegarmistrz Antoni Patek urodził się Piaskach Szlacheckich…
Mały Antoś
Rodzicami Antoniego Patka byli Anna z domu Piasecka i Joachim Patek herbu Prawdzic. Antoni w wieku 10 lat przeprowadził się z rodzicami do Warszawy. W 1827 roku Antosiowi zmarł ojciec i musiał on iść do pracy, aby utrzymać rodzinę.
Wojenne ordery
Kiedy Antoni miał 17 lat, wstąpił do 1 Pułku Strzelców Konnych. W 1830 roku Antoni brał udział w powstaniu listopadowym. Był kilka razy ranny, a w 1831 roku odznaczono go Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari. Już wtedy zapowiadał się więc na wielkiego człowieka.
Artystyczne poszukiwania
Po upadku powstania w 1831 roku Antoni wyjechał do Prus i wstąpił do Wielkiej Emigracji. We Francji zaczął pracować w drukarni jako zecer, czyli wysoko kwalifikowany pracownik zecerni. Rozsmakował się wtedy w sztuce artystycznej. Potem szukał swojego artystycznego miejsca, na przykład w Genewie uczył się malarstwa, lecz niedługo poznał, co to sztuka zegarmistrzowska.
Początki zegarków artystycznych
Swoją przygodę ze sztuką zegarmistrzowską zaczął od kupowania mechanizmów czasomierzy słynnych genewskich mistrzów. Następnie zlecał oprawianie tych mechanizmów w ozdobne koperty. W końcu w 1839 roku wraz z Franciszkiem Czapkiem otworzył manufakturę zegarków artystycznych.
Francuski zegarmistrz
Wkrótce Antoni Patek pojechał do Paryża, gdzie zaprezentował swoje wyroby. Poznał tam francuskiego zegarmistrza Adriena Philippe’a, konstruktora mechanizmu naciongowego z koronką, dzięki któremu mechanizmowi nie trzeba było nakręcać zegarków kluczykiem. Wkrótce Patek założył firmę i na stanowisku dyrektora technicznego zatrudnił francuskiego zegarmistrza. Tak powstała w 1851 roku firma Patek Philippe.
Zegarki dla arystokracji
Wkrótce zegarek słynnego Polaka kupiła królowa Wiktoria i nosiła go jako… broszkę przy sukni. Firma Patek Philippe otrzymała też złoty medal, a w ciągu następnych lat zdobyła kilkaset międzynarodowych nagród i stała się ulubioną firmą międzynarodowej arystokracji. Wówczas jeszcze tworzono zegarki kieszonkowe, które zresztą były bardzo piękne i miały duże znaczenie ozdobne. Sytuacja zmieniła się w czasie 1 Wojnie Światowej, kiedy to zaczęły być popularne zegarki noszone na ręce, ponieważ były wygodniejsze. Jednak już w 1868 roku firma Patek Philippe stworzyła jeden z pierwszych na świecie czasomierzy na rękę.
Patenty
Firma Patek Philippe może pochwalić się wieloma patentami. Na przykład w 1881 roku uzyskała patent nr 142 376 na nowatorski sposób regulacji precyzji chodu mechanizmu. Z kolei w roku 1889 słynny producent uzyskuje kolejny patent nr 1018 na mechanizm wiecznego kalendarza dla czasomierzy kieszonkowych. W 1980 roku powstaje mechanizm Patek nr 204270 z wiecznym kalendarzem juliańskim i gregoriańskim oraz z minutową reperycją i chronografem. Jak widać, firma wciąż się rozkręca. Te bardziej skomplikowane i stworzone z większym pietyzmem czasomierze Patek oznacza specjalną sygnaturą Extra.
Kolejnym patentem jest mechanizm nr 27052 z pomiarem dwóch międzyczasów. Z kolei w 1904 roku Antoni Patek uzyskuje patent na supercienki kaliber. Z kolei na specjalne zamówienie producenta samochodów Jamesa Packarda firma tworzy wyjątkowe zegarkowe arcydzieło z 15 komplikacjami.
Zegarek wygrywający opery
W latach dwudziestych XX wieku Antoni Patek tworzył przepiękne zegarki naręczne w stylu art deco często o asymetrycznych kształtach z chronografem, pulsometrem i wiecznym kalendarzem. Wkrótce Antoni Patek tworzy kolejny wyjątkowy zegarek dla Jamesa Packarda z 10 komplikacjami, na przykład z idealnym muzycznym mechanizmem grającym opery – w tamtych czasach to było coś!
Najbardziej skomplikowany zegarek świata
Wkrótce zostają stworzone naręczne czasomierze z pomiarem międzyczasów. W 1932 powstaje model Calatrava okrzyknięty najbardziej skomplikowanym zegarkiem świata z 24 komplikacjami – zostaje on sprzedany 2 grudnia 1999 roku za 11.002.500 $!
Kochał nie tylko zegarki…
Antoniego Patka wyróżnił tytułem hrabiowskim papież Pius IX. Słynny producent zegarków, mimo że jego głowę zaprzątało tworzenie pięknych zegarków, interesował się także sprawami polskimi, wspierając wydarzenia Wiosny Ludów. Troszczył się także o uchodźców po klęsce powstania styczniowego. Był także działaczem katolickim. Dzisiaj jego marka należy do rodziny Sternów.
Kto nosił słynne zegarki?
Ciekawe jest również to, jaka słynna osoba nosiła zegarki Antoniego Patka. Otóż wśród słynnych właścicieli tych zegarków są na przykład książę Albert, Piotr Czajkowski, Zygmunt Krasiński, Maria Skłodowska Curie, Lew Tołstoj, Albert Einstein. Walt Disney, papież Pius XII czy Józef Stalin.
Słynna audycja
Oczywiście postać słynnego producenta i miłośnika zegarków została upamiętniona. Upamiętnienia dokonała na przykład Poczta Polska, wprowadzając w 2009 roku do obiegu cztery znaczki. Na znaczku o nominale 1,55 zł widnieje wizerunek Antoniego Patka. Innym upamiętnieniem jest uczynienie Antoniego Patka patronem gimnazjum nr 1 w Piaskach. Z kolei Polskie Radio przygotowało 19. 02. 2013 roku audycję radiową zatytułowaną „Słowo mistrza o patronie bezcennym”.
